Sermaye Piyasası Kanunu 6362 Sayılı Kanun

Sermaye Piyasası Kurul’una opsiyon sözleşmelerinidüzenleme konusunda da yetki tanınmıştır. Her ne kadar opsiyon sözleşmelerininde genel olarak vadeli işlemler kapsamında yer aldığı kabul edilmekteysede, yorum farklılıklarına bağlı olarak hukukî bir sorun çıkmaması bakımından,Kurul’un opsiyon sözleşmelerini düzenleme konusundaki yetkisine açıklıkgetirilmiştir. Ayrıca ileride düzenlenmesi muhtemel olan benzer niteliktekidiğer sermaye piyasası araçlarını da kapsaması bakımından, üst kavram olarak“türev araçlar” kullanılmıştır. Diğer taraftan türev araçların dayanağınıoluşturacak araçlara çeşitlilik kazandırılarak, “ekonomik göstergeler”ve “döviz” de kapsama alınmıştır. – Sermaye piyasasında yatırımcılarıkorumak ve düzeni sağlamak bakımından, sermaye piyasası kurumlarının malîbünyelerini, kaynaklarının kullanım şeklini, bankalarla ilgili olarak BankalarKanununun 56 ncı maddesinde olduğu gibi belli esaslara bağlamak zorunludur.Bu sayede sermaye piyasasından elde edilen fonların amaç dışı kullanılmasıönlenerek, yatırımlar güvence altına alınabilir. Söz konusu amacın gerçekleştirilmesiiçin, Kanunun 22 nci maddesinin (c) bendi ile, sermaye piyasası kurumlarınınmalî bünyeleri ve kaynaklarının kullanımı ile ilgili standart rasyolarıbelirlemek konusunda Kurul’a yetki verilmiştir. Ancak bu kurumlar homojenolmadığından, rasyolar, çeşitli ölçütlere göre farklı biçimde belirlenebilecektir. Halka açık anonim ortaklıkların esas sözleşmedeğişikliklerinde Sanayi ve Ticaret Bakanlığına başvurulmadan önce SermayePiyasası Kurulunun uygun görüşünün alınması zorunlu kılınmıştır. Bu düzenleme,halka açık anonim ortaklıkların esas sözleşmesinin mevzuata uygun halegetirilmesi ve uygulamada yeknesaklık sağlanması bakımından önem taşımaktadır.Ayrıca mevzuata aykırılık oluşturabilecek, işlemlerin, başlangıçta önlenebilmesive kontrol mekanizmasında etkinlik sağlanması bakımından da, Kurul’un halkaaçık anonim ortaklıkların ana sözleşme değişikliklerinde uygun görüş vermesifaydalı olacaktır. Nitekim aynı amaçla, Bankalar Kanununun 20 nci maddesindede, bankaların esas sözleşme değişikliklerinde Hazine Müsteşarlığındanuygun görüş alınması hükme bağlanmıştır. Tasarıya göre, buna uygun olarak kayıtedilmiş olan hakların senede bağlanması zorunluluğu ortadan kalkmaktadır.Ancak senede bağlanmamış nama yazılı payların, alacağın temliki hükümlerineuygun olarak devri sağlanmalıdır. Ayrıca Merkez dışında yapılacak temliknamelerin,rehin sözleşmelerinin ve aynî hak tesisine ilişkin diğer sözleşmelerinüçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmesi için Merkeze yapılan bildirimtarihinin esas alınması, hakların sırasını belirlemek bakımından gerekligörülmektedir.

Bu gelirlerin hangi kurumdan ne oranda tahsil edileceği her takvim yılı için Kurul tarafından belirlenir. A) Kurul başkan ve üyeleri ile personeli ve bu Kanuna göre görevlendirilen denetim elemanları çalışmaları ve denetlemeleri sırasında ilgililere ve üçüncü kişilere ait öğrendikleri sırları açıklayamazlar ve kendi yararlarına kullanamazlar. Başkan ve üyeler Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 245 nci maddesinin 3 üncü bendinde yazılı derecelerde karabeti bulunan kimselerle ilgili konulardaki müzakerelere iştirak edemez ve oylamaya katılamazlar. Kurul yetkilerini, düzenleyici işlemler tesis ederek ve özel nitelikli kararlar alarak kullanır. Düzenleyici işlem niteliğindeki yönetmelik ve tebliğler, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulur. Özel nitelikli kararlardan kamuoyunu ilgilendirenler, Kurulun haftalık bülteni ile ilgili kişi ve kuruluşlara duyurulur. Başkanlık ve üyelikler görev süreleri dolmadan herhangi bir sebeple boşaldığı takdirde, boşalan yerlere yukarıda belirtilen esaslar dahilinde iki ay içinde seçim ve atama yapılır. Başkan ve üyelerin hastalık, kaza ve sair nedenlerle geçici iş göremezliğe uğraması halinin altı aydan fazla sürmesi durumunda bunların üyelikleri düşer ve yerlerine iki ay içerisinde atama yapılır.

• Sermaye Piyasası Kanunu’nun 11/I hükmünde; “Pay sahibi sayısı 250’yi aşan anonim ortaklıkların hisse senetleri halka arz olunmuş sayılır ve bu ortaklıklar, halka açık anonim ortaklık hükümlerine tabi olurlar[17].” denilmektedir.
• Kuruluş esnasında belirtilen kişiler haricinde fona giriş yapılamaz, kuruluş sonrası fona yeni yatırımcı girişi fondaki kişilerin/kurumların hepsinin onayı ile mümkündür.
• Reform niteliği taşıyan bu yasal değişiklikle, SermayePiyasası Kuruluna, gelişmelere ve doğan ihtiyaçlara cevap verebilecek düzenlemeleryapma yetkisi tanınmış, kurumlarda ve araçlarda çeşitlilik sağlanmış vesermaye piyasası çağdaş bir çizgiye ulaştırılmıştır.

(6) Kurulun demirbaş ve varlık satışı ve benzeri işlemlerine, bütçe uygulamasına ve giderlerin yapılmasına ilişkin esaslar ile Kurulun iç denetim usul ve esasları, 5018 sayılı Kanunun Kurulun tabi olduğu hükümleri saklı kalmak üzere Kurul tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. (2) Sermaye piyasası araçlarının fiyatlarını, değerlerini veya yatırımcıların kararlarını etkilemek amacıyla yalan, yanlış veya yanıltıcı bilgi veren, söylenti çıkaran, haber veren, yorum yapan veya rapor hazırlayan ya da bunları yayan ve bu suretle menfaat sağlayanlar üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılırlar. (3) 26 ncı madde uyarınca ve gerekirse Kurulca verilebilecek ek süre zarfında pay alım teklifi zorunluluğunu yerine getirmeyen gerçek ve tüzel kişiler hakkında, Kurul tarafından pay alım teklifine konu payların toplam bedeline kadar idari para cezası verilir. (3) Veri depolama kuruluşları nezdindeki bilgilerin kamu tüzel kişileri dâhil üçüncü kişiler ile paylaşımı Kurulun onayına tabidir. Bu fıkranın uygulanmasında kişisel verilerin kullanılmasına ilişkin mevzuata riayet edilir.

Fona aracı kuruluşlarca yatırılacak yıllıködentilerin tutarı, yıllık hisse senedi işlem hacimlerinin parasal miktarınınonbindebirini aşmayacak şekilde kurulca belirlenir. Kurul bu azamî sınırıaşmamak kaydıyla; aracı kuruluşların türü ve risk durumları itibariyleayrı ayrı belirleyeceği oranlar üzerinden ödeme yapılmasını istemeye yetkilidir. Türk Ticaret Kanununun 341, 348, 356, 359,366, 367 ve 377 nci maddelerinde esas sermayenin en az onda birini temsileden pay sahiplerine tanınan haklar, halka açık anonim ortaklıklarda, ödenmişsermayenin en az yirmide birini temsil eden pay sahipleri tarafından kullanılır. Nama yazılı olarak ihraç edilmiş olup da,borsalarda veya teşkilâtlanmış diğer piyasalarda devamlı işlem gören hissesenetleri hakkında Türk Ticaret Kanununun 368 inci maddesindeki, ortaklarataahhütlü mektup gönderilmesi suretiyle toplantı gününün bildirilmesineilişkin hüküm uygulanmaz. – Bu Kanuna dayanılarak yapılandüzenlemelere, belirlenen standart ve formlara ve Kurulca alınan genelve özel nitelikteki kararlara aykırı hareket ettiği tespit edilen gerçekkişiler ve tüzel kişiler hakkında gerekçesi belirtilmek suretiyle Kurultarafından 2 milyar Liradan 10 milyar Liraya kadar para cezası verilir. Aracı kurumun yönettiği, yatırım fonu veyatırım ortaklığı portföyleri dahil, portföylerin yönetiminin, bir başkakuruluşa devrine Kurulca karar verilebilir. Türk Ticaret Kanununun 341, 348, 356, 359, 366, 367 ve 377 nci maddelerindeesas sermayenin en az onda birini temsil eden pay sahiplerinetanınan haklar, halka açık anonim ortaklıklarda, ödenmiş sermayenin enaz yirmide birini temsil eden pay sahipleri tarafından kullanılır. Nama yazılı olarak ihraç edilmiş olup da,borsalarda veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda devamlı işlem gören hissesenetleri hakkında Türk Ticaret Kanununun 368 inci maddesindeki, ortaklarataahhütlü mektup gönderilmesi suretiyle toplantı gününün bildirilmesineilişkin hüküm uygulanmaz. MADDE 10/A- Sermaye piyasası araçları vebunlara ilişkin haklar; tüzel kişiliği haiz bir Merkezi Kayıt Kuruluşutarafından kayden izlenir.

(1) Bu Kanunla mülga 2499 sayılı Kanunun 40/B maddesinde düzenlenen Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliğinin unvanı, bu Kanunun 74 üncü maddesinde düzenlenen Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği olarak değiştirilmiştir. Bu unvan değişikliği bu Kanunun 75 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, Statü değişikliğinin Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe girdiği tarihten itibaren uygulanır\. Anında oyun oynamaya hazır ol ve çevrimiçi kumarhanemizde oyna PinUpbet güncel adres!5@PinUpbethttps://PinUpcasino-tr.com/;PinUpbet\. (5) Özel Fonun mal varlığının yönetimi ve nemalandırılmasına ilişkin esaslar YTM tarafından hazırlanacak ve Kurul tarafından onaylanacak bir yönetmelikle belirlenir. Özel Fon, bu madde gereğince yapılacak ödemeler dışında bir amaçla kullanılamaz. Özel Fonun, yapılacak ödemeleri karşılamaya yetmemesi hâlinde, Cumhurbaşkanı kararıyla belirlenecek ek kaynak, Hazine tarafından karşılanır. Bu Kanunun yayımı tarihinde İstanbul Menkul Kıymetler Borsası bünyesinde bulunan Özel Fon mal varlığı, alacak, borçlar ve hakların Yatırımcıları Koruma Fonundan YTM’ye intikal ettiği tarihten itibaren üç ay içinde devredilir. (8) Borsa İstanbul Anonim Şirketi esas sözleşmesi uyarınca yönetim kurulu başkanı ve üyeleri seçilinceye kadar İstanbul Menkul Kıymetler Borsasının mevcut başkanı Borsa İstanbul Anonim Şirketi yönetim kurulu başkanı olarak; İstanbul Menkul Kıymetler Borsasının yönetim kurulu üyeleri de Borsa İstanbul Anonim Şirketi yönetim kurulu üyeleri olarak görev yaparlar. Borsa İstanbul Anonim Şirketinin yönetim kurulu başkanlığına ve üyeliklerine seçim yapılıncaya kadar yönetim kurulu başkanlığının ya da üyeliklerinin herhangi bir nedenle boşalması hâlinde Hazine Müsteşarlığı tarafından yerlerine görevlendirme yapılır. İstanbul Altın Borsası Başkanı ve yönetim kurulu üyelerinin görevleri Borsa İstanbul Anonim Şirketinin esas sözleşmesinin tescil edildiği tarih itibarıyla son bulur. (6) Hazine Müsteşarlığı ve 4749 sayılı Kanun çerçevesinde kurulan varlık kiralama şirketleri bu Kanunun 61 inci maddesi, 71 inci maddesinin birinci fıkrası ve 130 uncu maddesi hükümlerinden muaftır.

(2) Bu Kanun uyarınca kurulan ve faaliyet gösteren borsalar ve teşkilatlanmış diğer pazar yerleri, merkezî takas kuruluşları, merkezî saklama kuruluşları ile MKK tarafından yürütülen hizmetlerde grev ve lokavt yapılamaz. (1) Kurul Başkan ve üyeleri ile Kurul personeli, görevleri sırasında öğrendikleri sırları bu Kanuna ve özel kanunlarına göre yetkili olanlardan başkasına açıklayamaz ve kendilerinin veya başkalarının yararına kullanamazlar. Kurulun dışarıdan destek hizmeti aldığı kişi ve kuruluşlar ile bunların çalışanları da bu hükme tabidir. (3) Kurul Başkan ve üyeleri ile Kurul personelinin, görevden ayrılmış olsalar dahi, görevleriyle bağlantılı olarak işledikleri iddia edilen suçlardan dolayı başlatılan soruşturma ve kovuşturmalar, ilgili üye veya personelin talebi hâlinde, bunlarla vekâlet akdi yapmak suretiyle görevlendirilecek bir avukat tarafından takip edilir. Söz konusu davalara ilişkin dava giderleri ve Türkiye Barolar Birliğince açıklanan asgari ücret tarifesinde belirlenen avukatlık ücretinin on beş katını aşmamak üzere avukatlık ücreti, Kurul bütçesinden karşılanır.

Devlet katkısı hesabındaki tutarlardan hak sahiplerince aranmayan kısımların zamanaşımına uğramasına ilişkin olarak 6 ncı madde hükmü uygulanır. Bu fık­ra­da­ki hü­küm­le­rin uy­gu­lan­ma­sın­da re­hin, ha­ciz ve­ya if­las ta­ri­hin­de ge­çer­li brüt as­ga­ri üc­ret tu­ta­rı esas alı­nır. Kurul tarafından, Müsteşarlığın uygun görüşü alınmak kaydıyla, üçer aylık dönemlerin son iş günü itibarıyla fon net varlık değerinin yüzbinde beşini aşmamak üzere kayda alma ücreti alınır ve üçer aylık dönemleri izleyen on iş günü içinde tahsil edilir. Şirketin emeklilik branşı dışında başka bir branşta da faaliyet göstermesi halinde her bir branşa ait hesaplar ayrı tutulur. Her bir alt bent kapsamına giren fiillerden dolayı iki yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin günden onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Fon varlığı rehnedilemez, teminat gösterilemez, üçüncü şahıslar haczedilemez. Konut finansmanı, konut edinmeleri amacıyla tüketicilere kredi kullandırılması, konutların finansal kiralama yoluyla tüketicilere kiralanması, sahip oldukları konutların teminatı altında tüketicilere kredi kullandırılmasıdır. Bu kapsamdaki kredilerin yeniden finansmanı amacıyla kullandırılan krediler de konut finansmanı kapsamındadır. Fon kurucusu veya yöneticisinin iflası veya tasviyesi halinde Kurul gerekli tedbirleri almaya yetkilidir. Fon mal varlığı rehnedilemez, teminat gösterilemez ve üçüncü şahıslar tarafından haczedilemez.

Ayrıca ödemede temerrüde düşülmesi halinde, 46/Amaddesindeki oranda gecikme faizi uygulanacağı hükme bağlanarak, iki hükümarasında paralellik sağlanmıştır. 46 ncı maddede Kurul’a tanınan dava açmave takip yapma yetkileri, yatırımcıların ve genel olarak da kamunun menfaatlerinikoruma amacı taşımaktadır. Bu yetkinin amaca uygun biçimde kullanılabilmesiiçin, 46 ncı madde kapsamında Kurulca açılan dava ve yapılan takiplerde,Kurul’un teminat ve harçlardan muaf olması öngörülmüştür. 46 ncı maddenin (c) bendinde sayılan hallerde,Kurul’a hukuka aykırılığın tespiti ve iptali için dava açma yetkisi tanınmıştır.Değişiklikten önce Kurul’un, ilgili anonim ortaklıkta tedbir alınmasınıisteme ve durumu diğer mercilere intikal ettirme yetkisi vardı. Ancak buyetkinin zorlayıcılığı olmadığı için uygulamada beklenen fayda elde edilemediğinden,Kurul dava yetkisiyle donatılmıştır.

Borsalar, gerekli iç kontrol birim ve sistemlerini oluşturmakla yükümlüdürler. (3) Proje finansmanına konu olan projenin gelirleri ve diğer hakları proje finansman fonuna temlik edilir. (3) Fon mal varlığının tasfiyesi durumunda yalnızca katılma payı sahiplerine ödeme yapılabilir. (1) Bir hesap döneminde verilecek toplam kâr payı avansı bir önceki yıla ait dönem kârının yarısını aşamaz. Önceki dönemde ödenen kâr payı avansları mahsup edilmeden ilave kâr payı avansı verilmesine ve kâr payı dağıtılmasına karar verilemez.